Nadzieja zawieść nie może” Światowy Dzień Chorego  11.02.2025

Czym dla Kościoła jest Światowy Dzień Chorego?

Światowy Dzień Chorego, ustanowiony przez papieża Jana Pawła II w 1992 roku, obchodzony jest 11 lutego, w liturgiczne wspomnienie Matki Bożej z Lourdes. Kościół Katolicki uznaje ten dzień za szczególny czas modlitwy, refleksji oraz wsparcia dla osób chorych i cierpiących, a także dla tych, którzy się nimi opiekują – lekarzy, pielęgniarek, wolontariuszy i rodzin. Jest to okazja do przypomnienia o chrześcijańskim powołaniu do niesienia pomocy cierpiącym oraz do podkreślenia roli sakramentu namaszczenia chorych. W wielu parafiach i szpitalach organizowane są specjalne nabożeństwa, a osoby chore mogą otrzymać błogosławieństwo oraz wsparcie duchowe. Papież co roku kieruje z tej okazji specjalne orędzie, zwracając uwagę na aktualne wyzwania związane z opieką nad chorymi. Z Orędzia … „W tym roku obchodzimy XXXIII Światowy Dzień Chorego w Roku Jubileuszowym 2025, w którym Kościół zaprasza nas, abyśmy stali się „pielgrzymami nadziei”. Towarzyszy nam w tym Słowo Boże, które za pośrednictwem Św. Pawła przekazuje nam przesłanie wielkiej zachęty: „Nadzieja zawieść nie może” (Rz 5, 5), co więcej umacnia nas w ucisku. Są to słowa pocieszające, ale mogą jednak rodzić pewne pytania, zwłaszcza w tym, kto cierpi. Na przykład: jak pozostać mocnym, gdy jesteśmy dotknięci poważnymi chorobami, powodującymi kalectwo, wymagającymi być może leczenia, którego koszty przekraczają nasze możliwości? Jak to uczynić, gdy oprócz naszego cierpienia widzimy cierpienie tego, kto nas kocha, i który choć jest blisko nas, czuje się bezsilny, aby nam pomóc? We wszystkich tych okolicznościach odczuwamy potrzebę wsparcia większego od nas: potrzebujemy pomocy Boga, Jego łaski, Jego Opatrzności, tej siły, która jest darem Jego Ducha”.

Wzór Matki Bożej z Lourdes – Objawienia w Lourdes są dla Kościoła symbolem uzdrowienia duchowego i fizycznego, dlatego wspomnienie Matki Bożej jest integralną częścią obchodów.

W Światowy Dzień Chorego promowane są inicjatywy wspierające opiekę nad chorymi, zarówno w parafiach, jak i w instytucjach Caritas czy hospicjach.

• Msze święte z udzieleniem sakramentu namaszczenia chorych.
• Orędzie papieża na ten dzień, podkreślające wartość cierpienia w świetle chrześcijaństwa.
• Spotkania duszpasterskie w szpitalach, domach opieki i hospicjach.
• Akcje charytatywne na rzecz osób chorych i ich rodzin.

Światowy Dzień Chorego jest więc dla Kościoła czasem szczególnej troski o cierpiących, przypomnieniem o chrześcijańskim obowiązku pomocy oraz okazją do refleksji nad sensem ludzkiego cierpienia w świetle Ewangelii.

Jakie wyzwania napotykają osoby pracujące na co dzień z chorymi, niepełnosprawnymi, umierającymi?

Osoby pracujące na co dzień z chorymi, niepełnosprawnymi i umierającymi napotykają wiele wyzwań zarówno natury fizycznej, jak i psychicznej czy duchowej.

Wyzwania emocjonalne i psychiczne

• Wypalenie zawodowe – ciągły kontakt z cierpieniem i śmiercią może prowadzić do zmęczenia emocjonalnego i braku motywacji.
• Bezradność wobec cierpienia – brak możliwości całkowitego uśmierzenia bólu lub wyleczenia pacjenta może prowadzić do frustracji i poczucia bezradności.
• Obciążenie psychiczne – długotrwałe przebywanie w środowisku pełnym bólu i cierpienia wymaga ogromnej odporności psychicznej.
• Trudności w oddzieleniu życia zawodowego od prywatnego – wielu opiekunów przenosi emocje związane z pracą do swojego życia osobistego, co może wpływać na relacje z rodziną i znajomymi.
• Przeciążenie pracą – praca fizyczna, np. podnoszenie pacjentów, karmienie, zmienianie pozycji, może prowadzić do problemów zdrowotnych, szczególnie z kręgosłupem.
• Konfrontacja ze śmiercią – praca z umierającymi pacjentami rodzi pytania o sens życia i cierpienia.

Praca z osobami chorymi, niepełnosprawnymi i umierającymi wymaga ogromnej odporności psychicznej, empatii oraz siły fizycznej. Jest to zawód pełen wyzwań, ale jednocześnie dający poczucie sensu i spełnienia poprzez pomoc drugiemu człowiekowi w najtrudniejszych momentach jego życia. Aby skutecznie radzić sobie z tymi trudnościami, niezbędne jest wsparcie psychologiczne, szkolenia oraz docenienie i poprawa warunków pracy dla tych, którzy niosą pomoc najbardziej potrzebującym.

Jaką rolę w życiu chrześcijanina pełni angażowanie się w pomoc chorym i niepełnosprawnym?

Angażowanie się w pomoc chorym i niepełnosprawnym odgrywa kluczową rolę w życiu chrześcijanina, ponieważ jest wyrazem miłości bliźniego, współczucia oraz realizacji nauk Jezusa Chrystusa. Troska o cierpiących nie jest jedynie obowiązkiem społecznym, ale przede wszystkim drogą do świętości i świadectwem autentycznej wiary. Jezus uczył, że największym przykazaniem jest miłość do Boga i bliźniego: „Miłuj bliźniego swego jak siebie samego” (Mk 12,31). Opieka nad chorymi i niepełnosprawnymi jest konkretnym sposobem realizacji tego przykazania. Chrześcijanin, pomagając cierpiącym, staje się narzędziem Bożej miłości. Jezus podczas swojego ziemskiego życia uzdrawiał chorych, troszczył się o słabych i cierpiących, dając przykład, że pomoc potrzebującym jest istotą chrześcijaństwa. W Ewangelii według Mateusza mówi: „Byłem chory, a odwiedziliście Mnie” (Mt 25,36). Chrześcijanin, pomagając chorym, realizuje misję Chrystusa i staje się Jego naśladowcą. Kościół od wieków angażuje się w działalność charytatywną, prowadząc szpitale, hospicja, domy opieki. Współpraca z organizacjami katolickimi, takimi jak Caritas, pozwala wiernym aktywnie włączać się w misję Kościoła, dając konkretne wsparcie osobom chorym i niepełnosprawnym. Pomoc chorym i niepełnosprawnym uczy chrześcijanina cierpliwości, pokory, wrażliwości i ofiarności. Przez konkretne działania staje się on świadkiem Ewangelii, nie tylko poprzez słowa, ale także przez czyny. O tym przypomina nam Papież Franciszek w Orędziu na XXXIII Światowy Dzień Chorego.

Angażowanie się w pomoc chorym i niepełnosprawnym to jedna z najważniejszych dróg chrześcijańskiego życia, będąca wyrazem miłości do Boga i ludzi. Jest to nie tylko obowiązek moralny, ale także szansa na duchowy wzrost i naśladowanie Chrystusa. Poprzez konkretne gesty troski chrześcijanin realizuje swoją wiarę w praktyce, przyczyniając się do budowania bardziej ludzkiego i ewangelicznego świata.

W jaki sposób Caritas Diecezji Radomskiej wspiera nie tylko chorych, ale również ich rodziny i bliskich?

Caritas Diecezji Radomskiej, oprócz bezpośredniej pomocy osobom chorym i niepełnosprawnym, aktywnie wspiera również ich rodziny i bliskich, którzy często zmagają się z ogromnym obciążeniem fizycznym, psychicznym i finansowym.

Wsparcie finansowe na leczenie i rehabilitację – Caritas pomaga w zbiórkach i dofinansowaniu kosztów leczenia, leków oraz sprzętu medycznego. Programy dofinansowania turnusów rehabilitacyjnych – niektóre rodziny mogą otrzymać wsparcie w zakresie opłacenia kosztów pobytu w ośrodkach rehabilitacyjnych.

Domowa opieka hospicyjna – Caritas prowadzi programy wsparcia dla rodzin opiekujących się osobami terminalnie chorymi, zapewniając opiekę pielęgniarską, pomoc w zakresie zaopatrzenia medycznego i porady specjalistów. Wsparcie dla osób w żałobie – odbywają się kwartalne spotkania – Msze Święte dla rodzin osieroconych, w których w ubiegłym roku uczestniczyło ok. 650 osób.

Caritas organizuje szkolenia z zakresu pielęgnacji osób przewlekle chorych, poprawnej obsługi sprzętu medycznego, rehabilitacji domowej oraz zasad pierwszej pomocy.

Program „Pomoc sąsiedzka” – Caritas angażuje lokalne społeczności i wolontariuszy w pomoc rodzinom chorych, np. w zakupach, sprzątaniu czy dotrzymywaniu towarzystwa.

Jakie znaczenie ma duchowe wsparcie dla osób chorych i niepełnosprawnych?

Duchowe wsparcie odgrywa niezwykle ważną rolę w życiu osób chorych i niepełnosprawnych, pomagając im zmierzyć się z cierpieniem, odnaleźć sens życia oraz doświadczyć wewnętrznego pokoju. Wsparcie duchowe to nie tylko praktyki religijne, ale również obecność, rozmowa i pomoc w znalezieniu nadziei w trudnych chwilach.

Choroba czy niepełnosprawność mogą prowadzić do kryzysu egzystencjalnego, w którym człowiek zaczyna zadawać pytania o sens swojego życia i cierpienia. Duchowe wsparcie pomaga odkryć, że każda osoba ma wartość niezależnie od swojej kondycji fizycznej czy zdrowotnej. W wierze chrześcijańskiej cierpienie może być postrzegane jako droga do duchowego wzrostu i zjednoczenia z Bogiem. Choroba często prowadzi do izolacji społecznej, poczucia bycia ciężarem dla innych. Obecność drugiej osoby, która wysłucha, bez oceniania, jest nieocenioną formą wsparcia.

Duchowe wsparcie jest dla osób chorych i niepełnosprawnych źródłem nadziei, pokoju i siły. Pomaga im odnaleźć sens życia, zmierzyć się z cierpieniem i przygotować się na przyszłość – zarówno tę ziemską, jak i duchową. Obecność, modlitwa, sakramenty oraz rozmowa pełna miłości i zrozumienia mogą być dla nich prawdziwym wsparciem w najtrudniejszych chwilach.

Jakie trudności emocjonalne i duchowe mogą pojawić się u osób przebywających w hospicjach i w jaki sposób pomagacie je przezwyciężyć?

Nie prowadzimy hospicjum stacjonarnego.

Jakie są największe obecne potrzeby w zakresie wsparcia materialnego, finansowego lub organizacyjnego które odczuwa Caritas?

Hospicjum to miejsce, w którym pacjenci w terminalnym stadium choroby otrzymują opiekę medyczną, wsparcie psychologiczne i duchowe. Aby móc skutecznie realizować swoją misję, hospicja potrzebują stałego wsparcia finansowego, materialnego oraz organizacyjnego.

Jaką rolę nad chorymi pełnią wolontariusze i w jaki sposób można się włączyć w taką pomoc ?

Wolontariusze odgrywają niezwykle ważną rolę w opiece nad chorymi, szczególnie w hospicjach, domach opieki, szpitalach i ośrodkach Caritas. Ich obecność i zaangażowanie przede wszystkim daje chorym poczucie bliskości, troski i godności.

Rozmowa i słuchanie – pacjenci często czują się samotni, a możliwość podzielenia się swoimi myślami i emocjami jest dla nich niezwykle cenna. Podawanie posiłków, karmienie pacjentów – dla osób, które nie są w stanie samodzielnie jeść. Pomoc w spacerach i poruszaniu się – np. na wózku inwalidzkim lub przy użyciu balkonika. Drobne prace porządkowe i organizacyjne – pomoc w utrzymaniu czystości wokół pacjentów.

Wsparcie w organizacji zbiórek i wydarzeń charytatywnych – dzięki temu placówki hospicyjne mogą funkcjonować sprawniej. Pomoc w promocji wolontariatu – zachęcanie innych do angażowania się w działania charytatywne.

Jak można włączyć się w pomoc jako wolontariusz?

Rodzaje wolontariatu w opiece nad chorymi

• Wolontariat medyczny – dla osób z wykształceniem medycznym (pielęgniarki, fizjoterapeuci, lekarze).
• Wolontariat opiekuńczy – pomoc w codziennych czynnościach pacjentów, towarzyszenie im w trudnych chwilach.
• Wolontariat akcyjny – organizowanie zbiórek, wydarzeń, akcji charytatywnych.
• Wolontariat duchowy – wsparcie w modlitwie, organizacji mszy świętych i rozmowach duchowych.

Kontakt z Caritas
– można zgłosić się telefonicznie, mailowo lub osobiście.
Udział w szkoleniu dla wolontariuszy
– obejmuje podstawowe informacje na temat opieki nad chorymi, etyki i zasad postępowania.
Podpisanie umowy wolontariackiej
– formalne włączenie się w działania organizacji.
Rozpoczęcie pracy wolontaryjnej
– pod opieką bardziej doświadczonych wolontariuszy lub personelu medycznego.

Kto może zostać wolontariuszem?

• Osoby pełnoletnie.
• Ludzie o otwartym sercu, wrażliwi na potrzeby innych.
• Osoby zdolne do pracy zespołowej i przestrzegania zasad organizacji.
• Nie jest wymagane doświadczenie medyczne – wystarczy chęć pomocy i odpowiednie przeszkolenie.

Korzyści płynące z wolontariatu

Poczucie spełnienia i sensu – wolontariusze często mówią, że pomaganie innym daje im radość i satysfakcję.
Rozwój empatii i wrażliwości – codzienne spotkania z chorymi uczą zrozumienia i troski o drugiego człowieka.
Nowe umiejętności i doświadczenie – przydatne w życiu osobistym i zawodowym.
Zawieranie wartościowych znajomości – wolontariat łączy ludzi o podobnych wartościach.

Wolontariusze są nieocenionym wsparciem dla chorych i ich rodzin. Pomagają zarówno w codziennych czynnościach, jak i w zapewnieniu pacjentom poczucia godności i troski. Każdy może się włączyć – wystarczy otwarte serce i chęć poświęcenia czasu dla drugiego człowieka.

Jakie działania podejmuje Caritas Diecezji Radomskiej, aby poprawić jakość życia chorych i niepełnosprawnych?

Caritas Diecezji Radomskiej prowadzi liczne inicjatywy mające na celu poprawę jakości życia osób chorych i niepełnosprawnych, zarówno poprzez wsparcie medyczne, psychologiczne, jak i społeczne. Działania te obejmują pomoc doraźną, długoterminową opiekę oraz wsparcie rodzin pacjentów.

Caritas Diecezji Radomskiej zapewnia wsparcie osobom terminalnie chorym poprzez:
funkcjonuje Zespół Domowej Opieki Hospicyjnej im. Św. Józefa. Podstawowym celem zespołu domowej opieki hospicyjnej jest niesienie pomocy przy współudziale rodziny, osobom w zaawansowanej chorobie nowotworowej, jak też osobom starszym z zaburzeniami funkcji życiowych. Zespołu hospicyjny tworzą wolontariusze niemedyczni oraz pielęgniarka, kapelan, współpracujący z poradniami i przychodniami pod opieką, których znajduje się chory i rodzina. Posługa przy chorym opiera się wyłącznie na wolontariacie. Liczba wolontariuszy czynnie pracujących w 2024 roku: 14 osób i ksiądz kapelan. W 2024 roku opieką objęto 45 osób.

Caritas Diecezji Radomskiej prowadzi specjalistyczne placówki, które pomagają osobom z niepełnosprawnościami w codziennym życiu: Warsztaty terapii zajęciowej (WTZ) w Jedlance Starej – 35 osób korzysta z zajęć rozwijających umiejętności społeczne i zawodowe.

Darmowe jadłodajnie Caritas – dwa punkty w Radomiu zapewniające gorące posiłki.

„Pola Nadziei” – kampania na rzecz hospicjów i pacjentów terminalnych.

Świąteczne paczki dla seniorów i osób samotnych – żywność, środki higieniczne i drobne upominki poprawiające jakość życia.

Bezpłatne wypożyczanie wózków, łóżek rehabilitacyjnych, kul, koncentratorów tlenu. Wsparcie w zakupie leków i niezbędnych środków higienicznych. Z wypożyczalni Sprzętu Rehabilitacyjnego, służącego polepszaniu warunków życia osoby chorej, skorzystało w 2024 r 1252 osoby.

Program „Na codzienne zakupy” – pomoc w zakupach spożywczych i lekach dla samotnych seniorów.
Każda osoba chętna do pomocy może wesprzeć Caritas poprzez wolontariat, darowizny finansowe lub rzeczowe, co pozwoli na kontynuowanie tej niezwykle ważnej misji.

Jakie przesłanie może Ksiądz przekazać ludziom, którzy przeżywają trudne chwile związane z chorobą ?

Wiem, że choroba i cierpienie mogą być wielkim wyzwaniem, które budzi w sercu lęk, smutek i poczucie bezradności. Czasami może się wydawać, że ból i trudności odbierają sens życia. Jednak w tych najtrudniejszych momentach nie jesteście sami. Bóg jest blisko każdego, kto cierpi, podnosi i daje siłę, nawet wtedy, gdy wydaje się, że wszystko traci sens. Jezus sam doświadczył bólu i samotności. Na krzyżu nie tylko cierpiał fizycznie, ale także duchowo – został opuszczony przez przyjaciół, doświadczył odrzucenia. Dlatego On doskonale rozumie Twój ból i Twój lęk. „Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię” (Mt 11,28). Choć trudno to zrozumieć, cierpienie może mieć głębokie znaczenie. Może zbliżyć nas do Boga, otworzyć na miłość bliźnich, nauczyć pokory i wdzięczności za każdy dzień. Czasami to właśnie w chwilach słabości odkrywamy, co jest w życiu najważniejsze. Święty Jan Paweł II, który sam zmagał się z chorobą i bólem, mówił: „Cierpienie przestaje być nieszczęściem, gdy nabiera sensu i jest przeżywane z miłością”. Czasem pytamy: „Dlaczego to mnie spotkało?” Ale zamiast szukać odpowiedzi, spróbuj zapytać: „Panie, co chcesz mi przez to powiedzieć? Jak mogę to cierpienie dobrze przeżyć?”

Niech Maryja, Matka Bolesna, która stała pod krzyżem swojego Syna, otoczy Was swoim płaszczem i da Wam siłę do przeżywania tego czasu z wiarą i pokojem.

Z życzeniami zdrowia
Ks. Karol Piłat – Zastępca Dyrektora Caritas Diecezji Radomskiej